ADHD en werkgeheugen

Bij Boncura GGZ richten we ons op het bieden van effectieve behandelingen voor cliënten met ADHD, waarbij het werkgeheugen vaak een belangrijk aandachtspunt is. Volgens de multidisciplinaire richtlijn ADHD (richtlijnontwikkeling voor de ggz) hebben mensen met ADHD vaak moeite met hun werkgeheugen, wat hun dagelijks functioneren in bijvoorbeeld school, werk en sociale situaties kan beïnvloeden. In dit blog bespreken we het belang van psycho-educatie, zelfmanagementtools, medicatie en evidence-based trainingsmethoden, en hoe deze interventies het werkgeheugen kunnen verbeteren volgens de laatste inzichten in de ggz-richtlijnen.

ADHD en het werkgeheugen

Het werkgeheugen is een cognitieve functie die ons in staat stelt om informatie tijdelijk op te slaan en te verwerken. Dit is essentieel voor het voltooien van taken zoals het volgen van instructies, plannen en organiseren. Bij mensen met ADHD is het werkgeheugen vaak verminderd, wat kan leiden tot problemen met concentratie, het afmaken van taken en het behouden van overzicht.

Psycho-educatie: de basis van ADHD-behandeling

Psycho-educatie is volgens de ggz-richtlijnen een essentieel onderdeel van de behandeling van ADHD. Het biedt zowel cliënten als hun naasten inzicht in de aandoening en de gevolgen ervan op het functioneren, inclusief de beperkingen van het werkgeheugen. Psycho-educatie helpt om de neurobiologische basis van ADHD te begrijpen, wat belangrijk is voor het ontwikkelen van effectieve strategieën. Het bespreekt ook praktische handvatten, zoals het gebruik van structuur en visuele hulpmiddelen, om werkgeheugenproblemen te compenseren. Dit proces leidt tot meer zelfinzicht en helpt cliënten hun ADHD-symptomen beter te beheersen.

Zelfmanagementtools: praktische oplossingen voor dagelijks gebruik

Zelfmanagementtools worden door de ggz-richtlijnen aangemoedigd als aanvullende interventies bij de behandeling van ADHD. Deze tools helpen cliënten om praktische oplossingen te vinden voor hun werkgeheugenproblemen. Voorbeelden hiervan zijn:

• Planning-apps en agenda’s: Het gebruik van digitale hulpmiddelen om dagelijkse schema’s bij te houden kan helpen om structuur te creëren, wat essentieel is voor mensen met ADHD.
• Takenlijsten en visuele cues: Het creëren van gestructureerde takenlijsten helpt om het werkgeheugen minder te belasten en de kans op het vergeten van taken te verkleinen.
• Herinneringen en timers: Deze hulpmiddelen ondersteunen het tijdsbeheer, wat vaak een uitdaging is voor mensen met ADHD, en verminderen het risico op afleidingen.

Deze zelfmanagementstrategieën versterken de effectiviteit van andere behandelingen en zorgen ervoor dat cliënten zelf meer controle krijgen over hun dagelijks leven.

Medicatie en het werkgeheugen

De ggz-richtlijnen benoemen medicatie als een bewezen effectieve behandeling voor ADHD. Medicatie, zoals stimulantia (bijvoorbeeld methylfenidaat en dexamfetamine), heeft een positief effect op de concentratie, aandacht en impulsen, wat indirect het werkgeheugen kan verbeteren. Hoewel medicatie geen directe verbetering van het werkgeheugen veroorzaakt, kan het de symptomen van ADHD – zoals afleidbaarheid en rusteloosheid – verminderen, wat cliënten helpt om hun cognitieve functies beter te gebruiken.

Het is belangrijk om te benadrukken dat medicatie meestal onderdeel is van een breder behandelingsplan en vaak wordt gecombineerd met niet-medicamenteuze interventies, zoals psycho-educatie en zelfmanagementtools.

Evidence-based trainingsmethoden voor het werkgeheugen

Er zijn verschillende trainingsmethoden die specifiek gericht zijn op het verbeteren van het werkgeheugen bij ADHD. Volgens de richtlijnen kan cognitieve gedragstherapie (CGT) helpen bij het omgaan met de uitdagingen van ADHD, inclusief werkgeheugenproblemen. CGT biedt cliënten strategieën om beter om te gaan met hun symptomen en helpt hen om structureel te werken aan gedragsverandering.

Een andere methode is werkgeheugentraining, zoals Cogmed, die speciaal ontworpen is om het werkgeheugen te versterken. Hoewel de effectiviteit van werkgeheugentraining bij ADHD nog onderwerp van onderzoek is, tonen sommige studies aan dat het kan helpen bij het verbeteren van prestaties op taken die een beroep doen op het werkgeheugen.

Conclusie: een geïntegreerde aanpak voor ADHD

Het behandelen van ADHD, en in het bijzonder de uitdagingen met het werkgeheugen, vraagt om een geïntegreerde aanpak. De ggz-richtlijnen benadrukken het belang van psycho-educatie, zelfmanagementtools, medicatie en waar mogelijk evidence-based werkgeheugentrainingen. Bij Boncura GGZ geloven we in de kracht van een holistische benadering, waarbij verschillende interventies worden gecombineerd om cliënten te helpen hun functioneren te optimaliseren. Door een op maat gemaakt behandelplan te ontwikkelen, kunnen we de impact van ADHD verminderen en de kwaliteit van leven van onze cliënten verbeteren.

Meer weten over onze diagnostiek en behandelmethoden bij ADHD? Kijk op onze pagina over onze polikliniek ADHD

Ben je professional en geïnteresseerd met onze doelgroep? Kijk dan eens bij onze vacatures!

Bronnen

1. Multidisciplinaire richtlijn ADHD bij volwassenen, Trimbos-instituut, 2018.
2. Barkley, R.A., Murphy, K.R., & Fischer, M. (2010). ADHD in Adults: What the Science Says.
3. Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP), Richtlijn ADHD bij volwassenen.
4. Trimbos-instituut, Zorgstandaard ADHD, 2017.
5. Hersenstichting, Werkgeheugentraining en ADHD: Effectiviteit en toepassingen.
6. GGZ Standaarden ADHD bij volwassenen, medicamenteuze behandeling.
7. Faraone, S.V., Biederman, J., Spencer, T. (2006). The therapeutic effect of stimulant medications.
8. Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Evidence-based behandelingen voor ADHD.
9. Cogmed werkgeheugentraining, klinische onderzoeken.
10. Trimbos-instituut, Richtlijn ADHD, 2018.